Η ωχρά κηλίδα είναι το κεντρικό μέρος του αμφιβληστροειδούς, και το σημείο όπου εστιάζεται το φως όταν κοιτούμε ένα αντικείμενο. Είναι υπεύθυνη για την λεπτομερή όραση.
Το όνομά της προέρχεται από το γεγονός ότι κατά την εξέταση του αμφιβληστροειδούς, η περιοχή εμφανίζεται με λίγο κιτρινωπό χρώμα.
Διάφορες ασθένειες μπορούν να βλάψουν τη λειτουργία των κυττάρων που βρίσκονται κοντά στο κίτρινο σημείο. Με την πάροδο του χρόνου η ωχρά κηλίδα επηρεάζεται και με τη σειρά της επηρεάζει και την όρασή μας.
Οι αλλαγές στην ωχρά κηλίδα μπορεί να οφείλονται στην ηλικία, την κληρονομικότητα, την κακή κυκλοφορία του αίματος, καθώς και το κάπνισμα.
Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδας χωρίζεται σε δύο μορφές: ξηρή και υγρή. Η ξηρή μορφή είναι η πιο συνήθης αλλά μπορεί να εξελιχθεί σε υγρή.
-
Ξηρή μορφή
(γνωστή και ως μη εξιδρωματική ή ατροφική μορφή): Η μορφή που ουσιαστικά είναι περισσότερο διαδεδομένη, όμως λιγότερο επικίνδυνη. Προκαλείται από γήρανση, λέπτυνση και ατροφία της ωχράς κηλίδας. Τα συμπτώματα είναι ‘κενά’ ή σκοτώματα στην κεντρική όραση. Αν και δεν υπάρχουν φαρμακευτικές ή χειρουργικές θεραπείες για αυτή την μορφή ΗΕΩ (εκτός από κάποια ειδικά συμπληρώματα διατροφής), τα οπτικά βοηθήματα όπως οι μεγεθυντικοί φακοί, μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα αυτά να εκμεταλλευτούν την περιφερική τους όραση και να διαχειριστούν καλύτερα την καθημερινή τους ζωή
-
Υγρή μορφή
(γνωστή και ως εξιδρωματική μορφή): αν και λιγότερο συχνή, η υγρή (εξιδρωματική) μορφή ΗΕΩ είναι υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων σοβαρής απώλειας στην όραση. Η υγρή ΗΕΩ ονομάζεται έτσι, γιατί χαρακτηρίζεται από την δημιουργία παθολογικών χοριοειδικών αγγείων (νεοαγγείων), κάτω από την ωχρά. Τα νεοαγγεία αυτά είναι γενικώς κακής ποιότητας και εύθραυστα, με αποτέλεσμα να υπάρχει διαρροή υγρών και αίματος. Αυτή η διαρροή δημιουργεί αλλοιώσεις, οι οποίες καταστρέφουν τα φωτοευαίσθητα κύτταρα της ωχράς και έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα την ουλοποίηση της περιοχής και την απώλεια της κεντρικής όρασης. Από τα πρώτα συμπτώματα που παρουσιάζονται στον πάσχοντα, στα αρχικά στάδια της υγρής ΗΕΩ, είναι οι μεταμορφοψίες και η θολή όραση. Ευθείες γραμμές παρουσιάζονται παραμορφωμένες, καμπύλες ή μπερδεμένες μεταξύ τους.
Συμπτώματα
- Στην ξηρή μορφή επιδεινώνεται συνήθως η κεντρική όραση με αργούς ρυθμούς. Ωστόσο, η περιφερειακή όραση είναι πιο καθαρή.
- Δυσκολίες στην ανάγνωση. Τα γράμματα εξαφανίζονται ολόκληρα ή εν μέρει. Μερικές φορές φαίνονται να μετακινούνται.
- Δυσκολία αναγνώρισης προσώπων στα πρόσωπα που συναντάτε στο δρόμο.
- Στην υγρή μορφή, τα συμπτώματα εμφανίζονται πιο ξαφνικά. Αυτά μπορεί να είναι: μείωση της όρασης, παραμόρφωση ευθειών γραμμών σε στραβές, παραμόρφωση εικόνα.
Ο ασθενής πρέπει να επικοινωνήσει με τον οφθαλμίατρό του μόλις αντιληφθεί κάποιο από τα συμπτώματα αυτά.
Αντιμετώπιση
Η ξηρή μορφή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας η οποία είναι και η συνηθέστερη, δεν έχει μέχρι στιγμής κάποια θεραπεία.
Η υγρή μορφή μπορεί να αντιμετωπιστεί με ενδουαλοειδικές ενέσεις με σκοπό να επιβραδύνουν την εκφύλιση ή να αναστρέψουν βλάβες που υπάρχουν στην ωχρά.
Το σημαντικότερο είναι να επικοινωνήσει ο ασθενής με τον οφθαλμίατρό του όσο πιο σύντομα από την έναρξη των συμπτωμάτων.